بازده پایین خاکستری‌ها در یک ماه اخیر
سیمان جزو جدایی ناپذیر توسعه و آبادانی است. بنابراین سرانه مصرف آن در هر کشور با رشد اقتصادی آن کشور رابطه مستقیم دارد. به طوری که، در ایران نسبت تناسب مصرف سیمان و نرخ رشد اقتصادی ۹۵/ ۰ درصد است.
- شهلا حیدری-کارشناس معاونت اقتصادی وزارت کارسیمان – یکی از پرمصرف‌ترین فرآورده‌های صنعتی در دنیا بوده و بالاترین میزان تولید را در بین محصولات صنعتی در جهان دارد. سیمان، فرآورده‌ای حجیم است که ارزش آن نسبت به فضایی که اشغال می‌کند بسیار پایین است. این امر سبب شده عواملی نظیر مسافت یا هزینه ترابری و بهای سوخت در فروش و صادرات سیمان بسیار تاثیرگذار باشد. همچنین سیمان جزو جدایی ناپذیر توسعه و آبادانی است. بنابراین سرانه مصرف آن در هر کشور با رشد اقتصادی آن کشور رابطه مستقیم دارد. به طوری که، در ایران نسبت تناسب مصرف سیمان و نرخ رشد اقتصادی ۹۵/ ۰ درصد است.
- تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، تولید سیمان در کشور حدود ۸ میلیون تن بود و پس از آن با توجه به خرابی‌های ناشی از جنگ و ضرورت احداث پروژه‌های عمرانی و تولید مسکن این عدد تا ۵/ ۲۹ میلیون تن رسید.
- با بهبود سطح عرضه در دهه ۹۰، تولیدات این صنعت به ۹۰ میلیون تن رسید و این بار چالش کمبود تقاضا مطرح شد. به همین علت شرکت‌های سیمانی تصمیم گرفتند میزان تولید خود را در بسیاری موارد تا ۵۰ درصد کاهش دهند؛ بنابراین درآمد این واحد‌های تولیدی به شدت کاهش پیدا کرد. اما این اتفاق تمام دغدغه تولید‌کننده نبود. دولت با توجه به اینکه یارانه سوخت به این صنعت پرداخت می‌کرد، کار قیمت‌گذاری را حق خود می‌دانست و با این استدلال که افزایش قیمت سیمان، باعث گرانی مسکن می‌شود، قیمت‌ها را در سطح بسیار نازلی نگه داشت که تا امروز هم این روند ادامه دارد. این در حالی است که در تمام سال‌هایی که سیمان ارزان‌تر از خاک به دست سازنده‌ها رسیده است، همواره شاهد تورم چند صد درصدی در بخش زمین و مسکن بوده‌ایم.در مجموع می‌توان اذعان داشت که نظام قیمت‌گذاری سیمان در کشور اساسا هیچ تناسبی با رویه‌های جهانی ندارد.
صنعت سیمان و نوسانات دلار
- اگرچه با آغاز فصل بارش‌ها ،ساختمان‌سازی و مصرف سیمان کاهش پیدا می‌کند اما با توجه به افزایش قیمت فولاد و ارزانی بی‌رویه سیمان، سازنده‌ها به استفاده بیشتر از سازه‌های بتنی رو آورده‌اند. لذا فراتر از برنامه تولیدکنندگان درخواست خرید سیمان ارائه می‌شود. صنعت سیمان با توجه به دستوری بودن قیمت‌ها و برخلاف پتروشیمی‌ها از نوسان نرخ ارز تاثیر چندانی نمی‌گیرد اما در بخش هزینه‌ها قیمت دلار تاثیرگذار است. به طوری که با افزایش قیمت ارز، قیمت پاکت سیمان افزایش یافت و این مساله منجر به افزایش هزینه‌ها شد.
نگاهی به عملکرد مالی شرکت‌های سیمانی
- از میان شرکت‌های سیمانی، بیش از ۴۰شرکت در بازار سرمایه حضور دارند. این صنعت ۹/ ۰ درصد از بازار را تشکیل داده و ارزش بازاری بالغ بر ۶۱۲ هزار میلیارد ریال دارد. نسبت قیمت بر درآمد به عنوان یکی از معیارهای ارزیابی در این صنعت در حدود ۵/ ۲۲ است. بد نیست نگاهی به بازده شرکت‌های سیمانی در بازار داشته باشیم. این گروه طی یک ماه پاییزی اخیر، حدود ۱۰ درصد بازدهی داشته‌اند که کمتر از نصف بازدهی کل بازار است. بهبود بازدهی شرکت‌های این گروه در بازه‌های زمانی بیشتر از یک سال مشهود است که شاهد رقم خوردن سود ۲۳۴ درصدی و ۱۲۲۵ درصدی در بازه‌های یک و سه ساله بوده‌ایم.
- ترازنامه ۵ ساله این صنعت و میانگین اقلام مهم ترازنامه‌ای حاوی این نکته است که دارایی‌ها در سال ۱۳۹۸، حدود ۲۰ درصد نسبت به میانگین ۵ساله رشد داشته است. بدهی‌ها کاهشی حدود ۵/ ۷ درصدی داشته‌اند و در نهایت سود انباشته صنعت از ۸ هزار میلیارد ریال به ۱۸ هزار میلیارد ریال بهبود یافته است. افزایش تولیدات این صنعت در طول سالیان اخیر بر روند سوددهی شرکت اثر مثبت داشته است.
«یکی از مهم‌ترین نکاتی که در بررسی صنایع و شرکت‌ها لحاظ می‌شود، نسبت‌های مالی است.»
بالا بودن گردش دریافتنی‌ها از سویی می‌تواند به وصول مطلوب مطالبات شرکت‌های حاضر در این صنعت و از سویی دیگر به سیاست‌های سختگیرانه اعتباری آن‌ها اشاره داشته باشد.
- در خصوص نقد شوندگی و نسبت‌های نقدینگی نیز شاهد نسبت جاری حدود یک هستیم که حد معقولی برای صنعت به شمار می‌آید. البته این موضوع در نسبت آنی و نسبت نقد چندان مطلوب نبوده و می‌توان آن را به نقد شوندگی پایین دارایی‌ها در این صنعت نسبت داد. پس از بررسی کلی صنعت به لحاظ بازدهی و اقلام اساسی صورت‌های مالی و همچنین تحلیل نسبت‌های مالی، شناسایی شرکت‌های برتر این صنعت مورد توجه است.
- مقایسه شرکت‌ها با توجه به فروش و حاشیه سود، نکاتی را آشکار می‌کند؛ شرکت سیمان ارومیه، با حاشیه سود عملیاتی ۵۰ درصد و حاشیه سود خالص ۴۶ درصدی، بیشترین حاشیه سود را در میان شرکت‌های بورسی همگروه خود کسب کرده است. این شرکت در سال مالی منتهی به اسفند ۹۸، فروشی بالغ بر ۲۲۵۱ هزار میلیارد ریال داشته است. البته سخوز در میان همگروهی‌ها بیشترین فروش ریالی را کسب کرده و با رقم ۵۱۷۷ هزار میلیارد ریال در سال مالی منتهی به اسفند ۹۸، فروش خود را به ثبت رسانده است.
- شرکت‌هایی که بیشترین سود خالص را در سال مالی منتهی به اسفند ۹۸ رقم زده‌اند، به ترتیب ساوه، سبزوا، سفانو، ساروج و سخوز هستند که سودی بیش از هزار میلیارد ریال شناسایی کرده‌اند.
